Rusya’daki Türkler

Rusya’daki Türkler

Bunları Biliyor muydunuz?

RUSYA:

* Rusça’da yaklaşık 2 bin 500 adet Türkçe kelime bulunduğunu?

* Rusya parlamentosunun aldığı karar ile Rusya Federasyonu içinde Rusça dışında başka bir dille eğitim yapılmasının yasaklandığını?

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Çuvaşistan Cumhuriyetinin (İdil boylarında) bulunduğunu?

*1934 yılında, Sovyet Rusya ve Çin arasında yapılan savaşın, Sovyet Rusya çatısı altında yaşayan Türklerin oluşturduğu birlikler tarafından ve Nahcıvan’lı bir generalin komutası altında kazanıldığını?

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Karaçay-Çerkes (Kafkasya’da) Cumhuriyetinin bulunduğunu?

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Hakas (Orta Sibirya’nın güneyinde) Cumhuriyetinin bulunduğunu?

      * Sokollu Mehmet Paşa zamanında (1569 yılı); Orta Asya’daki Türk hanlıkları ile Osmanlı                 Devletini birleştirmek için, Don ve Volga nehirlerini birleştirecek kanalın (50 km) inşasına                  başlandığını?

      * Söz konusu kanalın, Ruslar tarafından 1952 yılında tamamlandığını?

*Rusya Federasyonunda yaşayan halkın yaklaşık %9’nu Türklerin oluşturduğunu?

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Karakalpakistan (Kafkasya’da)

Cumhuriyetinin bulunduğunu?

* Rusya’daki Türk yatırımlarının tutarının 5.6 milyar Euro olduğunu?

* 16 Kasım 2002’de Rusya Federasyonu’na bağlı tüm özerk cumhuriyet ve vilayetlerde Kiril alfabesi dışındaki alfabelerin kullanımını yasaklayan kanun değişikliğinin Duma tarafından kabul edildi.?

* Rusya Federasyonu dışında Rus dilinin bir iletişim dili (bazen de Kırgızistan örneğinde olduğu gibi resmi dil) olarak kullanılmasının, Rusya Federasyonu Milli Güvenlik Konsepti’ne girdiğini (10 Ocak 2000)?

*Yukarıdaki durumun, Rusya’nın, yakın çevresinde bir baskı ve entegrasyon aracı olarak “dil” unsurunu (Rusça’yı) nasıl kullandığını gösterdiğini?

      * Kırgızistan örneğinde olduğu gibi Rusça’nın bu ülkelerde resmî dil statüsü kazanması için   her       türlü baskıyı yaparken, diğer yandan da “Slav Üniversitesi” adı altında Rusça eğitim veren ve              doğrudan Rusya’nın desteği ile kurulan üniversitelerin bu ülkelerde çoğalması için siyasi ve             maddi desteğini esirgemediğini?

* Rusya’da; yeni kimliklerde eskiden olduğu gibi “milliyet” hanesinin yer almaması nedeniyle, artık bütün vatandaşların Rus kimliği ile tanınmakta olduğunu?

*Rusya’nın öncülük ettiği Güney akım projesinin, Türkiye’den geçmesi planlanan, Nabucco doğal gaz boru hattı projesinin hayata geçmesini zorlaştırdığını?

* Daha önce hiyerarşik bir bölünme ile 89 bölgeye ayrılan Rusya Federasyonunun, yeni bir kanunla yedi federal idari bölgeye bölündüğünü ve özerk Türk cumhuriyetlerinin bu federal idari bölgelere dâhil edilerek yetkilerinin sınırlandırıldığını?

*Putin tarafından geliştirilen Rus dış politikasında, “Rus dilinin korunması” hususunun, ana hedeflerden biri olarak yer aldığını?

* Rusya ulusal güvenliğinin ve ulusal bekâsının kilidi olan stratejik genişlemesinin 4 sınırından; birinin Orta Asya’daki Tanrı dağları, diğerinin de Kafkaslar olduğunu?

*Rusya’da; başta Tatarlar olmak üzere, özellikle özerk Türk cumhuriyetlerinin Latin alfabesine geçmek için çalışmalarda bulunduğunu?

* Rusya’da federe cumhuriyetlerin başkanlarının Moskova’dan atanması uygulamasına geçildiğini?

*Yukarıdaki duruma ek olarak, Rusya’daki özerk Türk cumhuriyetleri de dahil, bütün cumhuriyetlerden anayasalarını, Rusya Federasyonu Anayasası ile uyumlu hâle getirmelerinin istendiğini?

*Rusya hükümetinin bütün federe cumhuriyetlerde Kiril alfabesinin kullanılacağına dair karar alması ile cumhuriyetlerin yukarıdaki isteklerine son verdiğini?

* Rus enerji firmalarının neredeyse her gün Karadeniz ve Hazar çevresinde yeni bir ekonomik teşebbüse katılmakta olduğunu?

* Son yıllarda dünya çapında dev firmalar haline gelen Rusya’nın Gazprom, Lukoil ve RAO-UES (Birleşmiş Enerji Sistemleri) firmalarının, günümüz Rus Dış Politikası'nın, Orta Asya’daki etkinliğini arttırmasının araçları olduğunu?

*Rusya Federasyonunda yer alan Kafkasya’daki Adige Cumhuriyetinin başkenti Maykop’un adının, (may=yağ, kop=çok) yağı çok manasında, Afşar Türklerinden geldiğini? 

* 2000 yılında Rus parlamentosunun, Rus Federasyonu içerisinde Kiril alfabesinden başka bir alfabe kullanılmayacağı kararını aldığını?

*Sovyetler Birliği dönemindeki yapılan nükleer, kimyasal ve biyolojik silah denemeleri neticesinde, devasa Aral Gölünün, günümüzde kurumak üzere olduğunu?

*Rusya’nın; Abhazya’nın Karadeniz kıyısında yer alan Oçamçira'da askeri deniz üssü inşa edeceğini?

TATARİSTAN:

* Rusya Federasyonunda özerk Tataristan Cumhuriyetinin bulunduğunu?

     * Türk Hanlıklarından olan ve  Tataristan, Başkurdistan ve Çuvaşistan’ı yöneten Kazan                         Hanlığının bağımsızlığına, Rus çarı Korkunç İvan tarafından 1554’te son verildiğini?

      * Türk Hanlıklarından olan ve  Hazar Denizi kuzeyindeki Astrahan bölgesini yöneten,  Astrahan         Hanlığının bağımsızlığına, Rus çarı Korkunç İvan tarafından 1556’te son verildiğini?

* Kazan ve Astrahan Hanlıklarının; Kırım Hanlığı aracılığı ile Osmanlı Devleti’nin nüfuz alanında olduğunu?

* Türkiye ile Tataristan arasındaki dış ticaret hacminin 3 milyar dolar olduğunu (2008)?

      * Tataristan'ın en büyük petrol şirketi olan Tatneft’in, aynı zamanda Rusya’nın beşinci büyük                petrol şirketi olduğunu?

      * Moldova içerisinde yer alan Gagavuz Özerk Cumhuriyeti (1993’te), Ukrayna içerisinde yer alan       Kırım Özerk Cumhuriyeti (1993’te) ve Rusya Federasyonu içerisinde yer alan Tataristan                     Cumhuriyeti de (1999’da) Latin alfabesine geçme kararlarının alındığını?

* Ancak bu ülkelerden en kararlı gözüken Tataristan’ın bu tutumunun, Rusya Federasyonu tarafından, ülke bütünlüğüne karşı bir eylem olarak algılandığını ve Rusya Duma’sı tarafından engellendiğini?

      * Tataristan'da; SSCB döneminden kalan KAMAZ otomotiv fabrikasının, Rusya’nın en büyük          kamyon üreticisi olduğunu?

* Tataristan’ın gerçek anlamda, Rusya'dan içişlerinde bağımsızlığını kazanmış olduğunu?

* Tataristan'da senede yaklaşık 32 milyon ton petrol çıkarıldığını? (Bu rakam büyük petrol rezervlerine sahip OPEC üyesi Cezayir'in yıllık petrol üretiminden daha fazla.!)

*Tataristan menşeli ürünlerde Latin alfabesinin kullanıldığını?

*1994'te Moskova ile yapılan bir anlaşma ile ülkesindeki yeraltı kaynaklarının çıkarılması ve işlenmesi hakkının, tamamen Tataristan yerel hükümetinin eline geçtiğini?

*Dünyada şehirlerin merkezi olarak ısıtılması işleminin, ilk olarak, günümüzde Rusya Federasyonuna bağlı özerk bir cumhuriyet olan Tataristan’da gerçekleştirildiğini?

*Türkiye’nin Tataristan’ın dış ticaretinde 3.sırada yer aldığını?

*Ünlü Tatar eğitimciler Yusuf Akçura ile Sadri Maksudi’nin Atatürk döneminde Cumhurbaşkanlığı danışmanları oldukları?

* Buna tepki olarak Tataristan Özerk Cumhuriyeti'nde hemen bir Türkçe Latin alfabesi kullanıma alındığını?

     SİBİRYA:

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Tuva (Sibirya’nın güneyinde) Cumhuriyetinin bulunduğunu?

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Sibirya’da, Yakutistan (Saha) Cumhuriyetinin bulunduğunu?

* Rusya’da özerk Türk cumhuriyetlerinden, Hakas (Orta Sibirya’nın güneyinde) Cumhuriyetinin bulunduğunu?

* Çinlilerin; Türk boylarının da yaşadığı, Rusya’nın Sibirya bölgesindeki sayılarının giderek artmakta olduğunu?